BAYRAM NAMAZLARI
Şüphesiz, Allah’ın kitabını okuyanlar, namazı kılanlar ve kendilerine rızık olarak verdiğimiz şeylerden, gizlice ve açıktan Allah yolunda harcayanlar, asla zarar etmeyecek bir ticaret umabilirler. (Fatır 35/29)
BAYRAM NAMAZLARI
Müslüman için bayram gayeye ulaşmanın, ibadeti yerine getirmenin, Allah’ın yolunda emredilen bir şeyi ifa etmenin sevincidir. Bayramlar cemaatin hayırlarda birleştiği, gönüllerin Allah ile dopdolu olduğu kıvanç günleridir. Bu bayramlara ulaşmayı, bu bayramları huzur ve güven içinde yaşamayı nasip eden, bizlere emredilen ibadetleri yapabilmeyi mümkün kılan Allah’ı anma ve şükretme sevincidir. Bayramlar müminlerin cemaat olabilmesi, dinini yaşaması ve kaybettiği ulvi meziyetlerini hatırlaması anlamında da önemlidir.
Bayramlar sevinç, şükür ve huzur vesilesine ilave olarak akraba ziyaretleri, çocukları sevindirme, küslükleri giderme, yoksullara yardım etme, mezarları ziyaret etme gibi pek çok ulvi maksada da hizmet eder. Birleşen cemaat ruhu ve görevini yerine getirmiş bedenin huzuru imanı güçlendirir. Bayram süresince de bu ibadetler artarak devam eder.
Yükselen iman, tamamlanan ibadetin huzuru kulun ahlakına doğrudan yansır ve iman gemisi yeni hayırlara ve yani ibadetlere doğru durmadan yoluna devam eder. Müminlerin bu sevinci bu ibadeti mazereti sebebiyle yapamayan veya noksan yapanların da hevesini kamçılar. Mazereti olanlar ilk fırsatta bu ibadetleri tamamlar ve arzuladığı huzura kavuşur. Ancak bayramlara sadece tatil gözüyle bakanlar bu huzuru asla hissedemez, bayramın tadına varamaz ve kapıya kadar gelen sevap ırmağından bir tas doldurup içemezler.
Tüm ibadetlerde olduğu gibi Ramazan bayramında kahvelere doluşup veya eski kötü alışkanlıklara meyletmek yerine bayramın hüviyetine yakışır davranmak gerekir. Kurban bayramında ise ifa edilecek kurban kesimi öncesinde ve kesim sonrasında bunun bir et bayramı olmadığı, mangal yakmaya vesile olmadığı unutulmadan kurbanın mahiyetine yakışır davranılmalıdır. Çünkü bayram bize ziyareti, gönül amayı, barışmayı, paylaşmayı, muhabbeti ve dostluğu emreder.
Bayram namazları bayramın ilk günü cemaatle, sabahtan kılınır. Bu sayede müminler ilk önce aralarında bayramlaşır, istişare eder, bayrama ait hususlarda muhabbet eder, oradan bir sevgi seli gibi dağılırlar.
Müslümanların yılda iki dinî bayramı vardır: (NH)
1) Ramazan Bayramı.
2) Kurban Bayramı
Cuma namazı farz olan kimselere, bayram namazlarını kılmak vacibdir. Bayram namazı iki rek’attır. Cemaatle kılınır. Bayram namazlarında ezan okumak, ikamet getirmek yoktur. Bayram hutbesi sünnettir ve namazdan sonra okunur. Cuma hutbesi ise farzdır namazdan önce okunur. Diğer namazlardan farklı olarak bayram namazlarının birinci rek’atında üç, ikinci rek’atında da üç kere olmak üzere fazladan altı tekbir alınır. Bunlara “Zevaid tekbirleri” denir.
BAYRAM NAMAZLARININ KILINIŞI:
Ramazan Bayramı Namazı:
Birinci rek’at:
1) Cemaat düzgün sıralar hâlinde imamın arkasında yer alır ve “Niyet ettim Allah rızası için Ramazan Bayramı namazını kılmaya, uydum imama” diye niyet eder.
2) İmam “Allahü Ekber” deyip ellerini yukarıya kaldırınca, cemaat de imamın peşinden “Allahü Ekber” diyerek ellerini yukarıya kaldırıp göbeği altına bağlar.
3) Hem imam, hem de cemaat gizlice “Sübhâneke”yi okur. Bundan sonra üç kere tekbir alınır. Tekbirlerin alınışı şöyledir: Birinci Tekbir: İmam yüksek sesle, cemaat da onun peşinden gizlice “Allahü Ekber” diyerek (iftitah tekbirinde olduğu gibi) ellerini yukarıya kaldırıp sonra aşağıya salıverirler. Burada kısa bir süre durulur. İkinci Tekbir: İkinci defa “Allahü Ekber” denilerek eller yukarıya kadırılıp yine aşağıya salıverilir ve burada da birincide olduğu kadar durulur. Üçüncü Tekbir: Sonra yine “Allahü Ekber” denilerek eller yukarıya kaldırılır ve aşağıya salıverilmeden bağlanır.
4) Bundan sonra imam, gizlice “Eûzü-Besmele”, açıktan fatiha ve bir sûre okur. (Cemaat bir şey okumaz, imamı dinler.)
5) Rükû ve secdeler yapılarak ayağa (İkinci rek’ata) kalkılır ve eller bağlanır. İkinci Rek’at:
6) İmam gizlice Besmele, açıktan da fatiha ve bir sûre okur. Sûre bitince imam yüksek sesle, cemaat da içinden (birinci rek’atta olduğu gibi) üç kere daha tekbir alır, üçüncü tekbirden sonra eller bağlanmadan, dördüncü tekbir ile rükûa varılır sonra da secdeler yapılarak oturulur.
7) Oturuşta, imam ve cemaat, “Ettehiyyatü, Allâhümme salli, Allâhümme bârik ve Rabbenâ âtina…” duasını okuyarak önce sağa, sonra sola selâm verip namazı bitirirler. Namazdan sonra hutbe okunur.
Kurban Bayramı Namazı:
1) “Niyet ettim Allah rızası için kurban bayramı namazını kılmaya, uydum imama” diye niyet edilir. Niyetten sonrası aynen Ramazan bayramı namazı gibi kılınır. Namaz bitince hutbe okunur.
TEŞRİK TEKBİRLERİ
Kurban Bayramı’nda arefe günü sabah namazından sonra başlayıp 4. günü ikindi namazının sonunda bitmek üzere her farz namazın sonrasında bir defa tekbir getirilir. Bu vaciptir. Bu getirilen tekbirlere teşrik tekbiri denir. “Allahu ekber Allahu ekber lailahe illallahu vallahu ekber Allahu ekber velillahil hamd.”
NOT: Yazının son kısmında Prof. Dr. Nihat HATİPOĞLU resmi sitesinden alıntı yapılmıştır.
Ey iman edenler! Cuma günü namaz için çağrı yapıldığı zaman, hemen Allah’ın zikrine koşun ve alışverişi bırakın. Eğer bilirseniz bu, sizin için daha hayırlıdır. Namaz kılınınca artık yeryüzüne dağılın ve Allah’ın lütfundan nasibinizi arayın. Allah’ı çok zikredin ki kurtuluşa eresiniz. (Cuma 62/9,10)
BAYRAM NAMAZLARI